Entropion, göz kapağının—genellikle alt kapağın—içe doğru dönerek kirpiklerin göze sürtünmesi durumudur. Bu sürtünme, gözü sürekli tahriş eder ve ciddi kornea hasarına neden olabilir.
Kirpiklerin göz yüzeyine sürtmesi nedeniyle yanma, kaşıntı, aşırı sulanma ve ışığa karşı hassasiyet görülür.
Zamanla kornea hasarı, görme bulanıklaşması veya enfeksiyon gelişebilir.
Entropion Türleri:
İnvolusyonel (yaşlılığa bağlı): Yaşlandıkça göz kapağı dokuları gevşer, kas ve tendonlar zayıflar.
Sikatrisyel (skar dokusu): Yanık, yara izi ya da göz çevresi cerrahisi sonrası gelişir .
Spastik (kas spazmı):Göz irritasyonu veya iltihap sonrası göz kapağının içe dönmesi .
Konjenital (doğuştan): Özellikle bebeklerde doğumsal cilt kıvrımına bağlı kirpiklerin içe dönmesi şeklinde görülebilir
Mekanik: Kist, tümör veya fazla cilt gibi nedenlerle kapağın katlanması sonucu oluşur.
Ektropion, çoğu zaman alt göz kapağının dışarı doğru dönerek göz yüzeyinden ayrılmasıdır. Gözyaşının düzgün yayılmasını engeller, korneayı kurutarak tahriş eder.
Göz kapak kenarı açık kaldığı için göz kuruluğu, sulanma, kızarıklık ve hassasiyet şikayetleri ortaya çıkar .
60 yaş ve üzeri bireylerde en sık görülür; yaşlanma bu durumu tetikler (%2 oranında).
Göz kapağı skarları, trahoma gibi enfeksiyon sonrası iyileşmeler entropion riskini arttırır .
Kronik blefarit, sürekli göz ovuşturma gibi durumlar tetikleyicidir.
Ektropion:
Yine yaşlı bireylerde daha sık, özellikle alt göz kapağında gözlenir.
Yüz felçleri, yüz cerrahisi geçirmiş kişiler, yanık sonrası yaranız kapak deformiteleri taşıyan kişilerde sık görülür.
4. Belirtiler: Neler Hissedilir?
Entropion’da:
Gözde kum veya kaşınma hissi, sürekli batma ve sulanma
Işığa, rüzgara karşı aşırı hassasiyet
Göz kırpınca ağrı ve kornea çiziklerine bağlı görme bulanıklığı
Muköz veya akıntı, kapak kenarında kabuklanma olabilir.
Ektropion’da:
Göz kuruluğu hissi, süren göz sulanması (yağmurlama gibi)
Gözün iç yüzeyi olan konjonktivanın dışa dönerek tahriş olmasına bağlı kızarıklık, yanma
Işığa ve rüzgara hassasiyet
Uykudan sonra göz kapaklarının zor kapanışı nedeniyle gece kuruluğu riski artar.
5. Tanı Nasıl Konur?
Doktor genellikle muayene ile tanıyı koyar; kapağın pozisyon ve fonksiyonu değerlendirilir.
Entropion’da göz kapağı çekilerek tekrar pozisyona gelme hızı, kasa testleri ve kornea durumu kontrol edilir. Beyaz kirpiklerin cildi çizmesi incelenir
Ektropion’da snap-back testi ile kapağın geri dönme hızı, pozisyon stabilitesi değerlendirilir; ayrıca konjonktiva görünümü gözlemlenir .
Kornea çizikleri, görme kaybı, enfeksiyon belirtileri varsa gözyaşı ve antimikrobiyal testler de yapılabilir.
6. Tedavi Yöntemleri – Nasıl Rahatlanılır?
a) İlk Basamak: Geçici ve Destekleyici Bakım
Yapay gözyaşı damlaları ve yatarken göz yaşı merhemleri kullanmak.
Entropion varsa steril bant veya geçici kirpik döndürme bantları korunmaya yardımcı olabilir.
Ektropion’da kuru kalmayı önlemek için nemlendirici göz damlası kullanımı önerilir.
b) Cerrahi Müdahale (Kesin Çözüm)
Entropion için:
Kapağın içe dönmesini düzeltmek amacıyla fazla cilt ve kas doku çıkarılır, kas tendonları sıkılaştırılır .
Ameliyat ardından kirpiklerin göze sürtmesi ortadan kalkar; kornea korunur.
Ektropion için:
Alt kapağın dışa dönmesini önlemek adına fazla dokular çıkarılır veya tendonlar sıkılaştırılır.
Skarlı veya travmatik ektropionlarda cilt grefti gerekebilir.
Cerrahi başarı oranı yüksektir; iyileşme genellikle hızlıdır. Ancak skar tipi entropionlarda nüks olasılığı daha yüksektir
c) Alternatif Yollar
Botox, geçici entropion vakalarında geçici rahatlama sağlayabilir.
Cerrahiye uygun olmayan hastalarda destekleyici bantlama veya lens uygulamaları düşünülebilir.
7. Komplikasyonlar ve Riskler
Kornea yaraları veya ülserleri: Entropion uzun süre tedavi edilmezse ciddi sonuçlar doğurabilir.
Entropion ve ektropion, ilk bakışta küçük gibi görünen sorunlardır ama bu yapıların pozisyon bozuklukları göz sağlığını ve yaşam konforunu ciddi şekilde etkileyebilir. İçi dönük kirpik korneaya zarar verirken, dışa dönük kapak kuruluk ve enfeksiyon riskini artırır.
Erken tanı ve doğru yaklaşım, hem görmeyi korur hem göz çevresinin rahatlığını sağlar. Yapısal sorunlar cerrahiyle düzeltilebilir; ancak basit bakımlar da oldukça faydalıdır. Unutmayın, kapak sağlığı göz sağlığının temelidir.
